Nieuwe actieagenda ‘Groene chemie, nieuwe economie’

Nederland en Europa willen de CO2-uitstoot van de industrie in 2050 volledig reduceren. De Nederlandse kunststoffen- en kunstmestindustrie, die is geconcentreerd in Zuid-Nederland, kan hier een uitermate belangrijke bijdrage aan leveren. De impact van deze basischemie op het klimaat is groot. Omdat de basischemie basismaterialen levert, heeft ze bovendien grote invloed op het duurzaamheidsprofiel van vele waardeketens downstream. Ook het economisch belang is groot. Als we de noodzakelijke vergroening van de basischemie versnellen, dan creëren we een schoner milieu én nieuwe werkgelegenheid.

Met deze potentie als uitgangspunt is de actieagenda ‘Groene chemie, nieuwe economie’ opgesteld. Opschaling van innovatieve vergroeningsoplossingen voor de basischemie is het doel. Daarbij staan circulariteit (biomassa en afvalplastics als grondstoffen voor de chemie) en de toepassing van innovatieve, elektrische processen op basis van groene energie centraal. Om opschaling te versnellen, definieert de actieagenda 22 acties, geclusterd in drie groepen:

• Samenwerken om nieuwe ketens en opschaling van innovaties mogelijk te maken;
• Ontwikkelen van financieringsconstructies voor initiatieven;
• Opstellen en invoeren van nieuwe beleidsmaatregelen.

Er wordt gestart met 9 opschalingsinitiatieven, die illustratief zijn voor vele extra initiatieven die er al zijn of de komende jaren zullen ontstaan. De eerste industriële invullingen zijn naar verwachting in 2025 een feit.

Onder aanvoering van Arnold Stokking (CEO Brightsite) is een coalitie gevormd, die de uitvoering en verdere ontwikkeling van de actieagenda ter hand zal nemen. De deelnemers aan deze coalitie zijn: SABIC, VDL, Cosun, Havenbedrijf Moerdijk, Brightlands Chemelot Campus, Chemelot, Brightsite, Stichting Smart Delta Resources, Invest-NL, FME, VNCI, TNO, Brainport Industries, Brainport Development, Circulair Biobased Delta en de regionale ontwikkelingsmaatschappijen met nu initieel de BOM, LIOF, Impuls Zeeland en InnovationQuarter. De coalitie neemt eigenaarschap over de actieagenda en zal de beoogde transitie significant versnellen. De uitvoering wordt bovendien ondersteund door de topsectoren Chemie, HTSM, Energie, Agri & Food en TKI-BBE – essentieel vanwege het ketenoverstijgende karakter van de actieagenda. Zo zullen bijvoorbeeld de opschalingslessen uit de hightech-maakindustrie toegepast worden in de basischemie.

Arnold Stokking constateert dat juist nu het momentum uitstekend is:

“Het kan! De kunststof- en kunstmestproductie omvormen naar een fossielvrije industrie in 2050. Deze mogelijkheid is actueler dan ooit. Binnen ‘Groene chemie, nieuwe economie’ maken de grote chemiebedrijven, mkb, financiële instellingen en overheden daar serieus werk van. Startend vanuit de drie chemieclusters in Zuid-Nederland, met partijen uit de rest van Nederland en over de grenzen. Niet door het waarschijnlijke te managen, maar door het mogelijke te leiden. We werken aan opschaling van innovaties, die bij voorkeur eerst worden gedemonstreerd op de industriële complexen in Zeeuws-Vlaanderen, Moerdijk en Geleen en vervolgens ook geëxporteerd worden naar de wereldmarkt.“

Het opstellen van de agenda werd aangejaagd vanuit Economisch Netwerk Zuid-Nederland, en het resultaat wordt ondertussen omarmd als nationaal initiatief met internationale uitstraling. De initiatiefnemers zijn ongelofelijk trots dat belangrijke spelers uit vele sectoren de actieagenda omarmen en gaan uitvoeren, opdat, in de woorden van Arnold Stokking: “De kans van een groene chemie zich zal verzilveren in een nieuwe economie!”