GROEI WERKGELEGENHEID MAAR CIJFERS PORT OF MOERDIJK OOK ONDER DRUK
Het aantal banen in het haven- en industriegebied van Moerdijk blijft groeien. Uit onderzoek blijkt dat de totale werkgelegenheid inmiddels op 20.568 banen uitkomt, een stijging van 3,3% ten opzichte van vorig jaar. Met als enige haven een groei in toegevoegde waarde doet Moerdijk het ook goed in de Havenmonitor van het Erasmus UPT van eind 2024. Toch zijn de geluiden vanuit het bedrijfsleven kritisch: cijfers staan onder druk en vragen om urgente aandacht, daadkracht en bovenal (letterlijk) energie.
Volgens Paul Dirix, CEO van Havenbedrijf Moerdijk, weerspiegelt de banengroei en groei in toegevoegde waarde (2,25 miljard) de veerkracht van de regio.
Ondanks economische onzekerheden en een wereldhandel die onder druk staat, slagen bedrijven er nog steeds in te groeien en werkgelegenheid te creëren. Maar als we de bredere trends bekijken, zien we dat er serieuze aandacht nodig is. Onze industrie staat voor forse opgaven. Er is meer stroom nodig om te kunnen verduurzamen en ruimte om te kunnen investeren in nieuwe bedrijvigheid. Bovenal is er één ding echt heel cruciaal en dat is duidelijkheid.
Economische cijfers onder druk
Port of Moerdijk verwerkte in 2024 een overslag van 15 miljoen ton, met een lichte stijging in containervervoer (631.000 TEU). De shortsea-activiteiten namen toe (1.914 schepen), terwijl de binnenvaart afnam (10.331 schepen) en het aantal treinen daalde naar 2.050. Dit laatste duidt op een zogenoemde ‘reverse modal shift’, waarbij het spoorgoederenvervoer tegen de ambities in afneemt; onder meer als gevolg van de hoge gebruiksvergoedingen van ProRail.
Het haven- en industriegebied van Moerdijk kampt met dezelfde economische uitdagingen als de andere zeehavens van nationaal belang, zoals beperkte milieuruimte, hoge energieprijzen, netcongestie en stikstofbeperkingen. Het chemiecluster in Moerdijk ervaart dalende volumes terwijl tegelijkertijd verduurzaming noodzakelijk blijft. Er is daarom overheidsbeleid nodig om grote investeringen in de sector te ondersteunen.
MBO-banenmotor van de regio
Zoals ook het laatste werkgelegenheidsonderzoek aantoont, speelt het havengebied een sleutelrol in de regionale werkgelegenheid, met een bijzonder sterke vertegenwoordiging van MBO-opgeleide werknemers. Meer dan 50% van de werknemers heeft een MBO-achtergrond. Tegelijkertijd heeft 18% van de werknemers een HBO-diploma, wat de diversiteit in opleidingsniveaus binnen het gebied aantoont. Van deze werknemers is 14,8% afkomstig uit het buitenland, waarvan het merendeel (78%) uit een ander EU-land komt.
Concurrentiepositie
Port of Moerdijk behoort tot een van de zes nationale industrieclusters en staat al sinds jaar en dag in de top 3 van logistieke hotspots van Nederland. Toch neemt de concurrentiekracht van de Nederlandse industrie binnen de EU af, en dreigt Europa als geheel achter te blijven bij de Verenigde Staten en China. Zonder een krachtig overheidsbeleid dat bijdraagt aan een gelijk speelveld dreigt de sector haar vooraanstaande positie te verliezen.
Structurele knelpunten
- Oneerlijke concurrentie met buurlanden die hun industrie meer ondersteunen en minder nationale koppen op EU-regelgeving stapelen.
- Minder mogelijkheden om CO2-uitstoot te verlagen door netcongestie, beperkte infrastructuur en ruimte.
- Ruimtegebrek vraagt om keuzes voor een aantal grote ruimtevragers die bekend zijn geworden onder de noemer ‘PowerPort’ waarbij wij zelf met name de infrastructuur voor verdere elektrificatie d.m.v. 380 kV essentieel vinden.
- Stikstofproblematiek belemmert zowel nieuwe als bestaande bedrijfsactiviteiten door stilgelegde nieuwe én reeds verleende natuurvergunningen.
- Hoge energieprijzen zetten bedrijven onder druk; Europese elektriciteitstarieven liggen twee- tot driemaal hoger dan in de VS.
- Waar andere landen strategisch en snel inspelen op veranderende marktsituaties, lopen wij tegen regelgeving en onzekerheden aan waardoor bedrijven niet durven investeren, terwijl we juist willen inzetten op grondstoffentransities en circulariteit.
Toekomstbestendig Port of Moerdijk
Met werkgelegenheid voor meer dan 20.000 mensen wil Port of Moerdijk een robuuste gastheer voor bedrijven zijn en een goede buur voor de regio. Als logistiek hotspot en industrieel cluster zetten we in op de industrie en logistiek van de toekomst door groene innovatie en focus op shortsea en multimodaal transport. Port of Moerdijk is een Europese zeehaven met een sterk cluster aan industrie op gebied van o.a. chemie, energie, recycling, glas, hout en staal.
Voor blijvende groei en concurrentiekracht is daadkrachtig beleid nodig, met name op het gebied van energie-infrastructuur en regelgeving. “Zonder structurele oplossingen dreigt stagnatie,” waarschuwt Dirix.